In onze rubriek ‘Vers voor de Zondag’ blikken we vooruit op de eucharistieviering – tijdens de lockdown op afstand te volgen op televisie en internet – van aanstaande zondag (of feestdag): wat vertelt het Evangelie ons? Om wat voor thema draait deze viering? Wat zou je kunnen doen om dit te onderstrepen?
Hemelvaart
Geborgen in Zijn liefde
Wanneer de heer Jezus aan de ogen van zijn vrienden onttrokken is… dat is een geheimnisvolle omschrijving. Is Hij nu weg of niet? Het wordt in het midden gelaten. De eerste reactie is: Hij is weg. Punt uit. We moeten het nu zelf doen. Maar dit is niet de volle waarheid. Hij blijft ook op een geheimnisvolle manier aanwezig: in Liefde, in geborgenheid, in kracht die ervoor zorgt dat zijn Werk doorgang kan vinden, ook al is Hij niet meer tastbaar in hun midden.
In ons midden. Want deze verhalen zijn ons overgedragen om zelf standvastig en met liefde door te gaan waar Hij eens, tweeduizend jaar geleden, mee begonnen is.
Exegetische notities Evangelie
Marcus 16,15-20
Deze finale van het evangelie volgt ná de epiloog. Ze is later toegevoegd; sommige handschriften als Vaticanus en Sinaïticus bevatten dit stuk niet. Tatianus, 2e eeuw, kende het stuk wél en ook Irenaeus had het opgenomen in zijn commentaar. Het past bij de verschijningen van Jezus na het lege graf. Actuele commentaren zien het als een authentieke getuigenis van de eerste christengemeenschap.
Theoloog en priester Bas van Iersel herkende het stijgen-en-dalen-motief: afdalen in een rivier om gedoopt te worden is te associëren met sterven en begraven worden. Het weer bovenkomen uit het water en opstijgen uit de rivier is zoveel als opstanding uit de dood. Hij verwijst naar Romeinen 6 en Kolossenzen 2. Dit motief past uitstekend bij de hemelvaart en leidt ook de rode draad van deze lezingen in.
Focus
Het motief ‘stijgen’ en ‘dalen’ is een centraal begrip bij deze lezingen. De beweging omhoog, naar boven past bij de soevereiniteit en de majesteit van Gods heiligdom, van het spirituele Jeruzalem. Dat de opgang gelijk staat aan bevrijding van de gevangenen in de Efeziërbrief is al eerder een beweging in de psalm. De eerste lezing uit Handelingen is er de meest expliciete uiting van.
De mannen die achterblijven zijn gevangen in angst en onrust terwijl Christus in de meest universele vrijheid van hen weggaat in het beeld van de theofanie.
Suggesti: joods verhaaltje
Een joods verhaaltje ter overdenking en onderwerp van gesprek:
Er was eens een rabbi die altijd op Grote Verzoendag een paar uur de synagoge verliet. Eén van zijn leerlingen vermoedde, dat hij dan een geheime ontmoeting met God had en ging hem stiekem achterna. Maar hij zag, dat de rabbi ruige boerenkleding aantrok en een oude, invalide vrouw in haar armelijk huisje ging verzorgen, haar kamer veegde en eten voor haar klaarmaakte. De leerling ging terug naar de synagoge. De andere leerlingen vroegen hem: ‘En? En? Zag je de rabbi ten hemel stijgen?’ Hij antwoordde: ‘Nog veel hoger!’
Wat leert dit verhaaltje ons over de hemelvaart van Jezus – zijn opstijgen naar God – en tegelijkertijd zijn neerdalen in ons midden, opdat wij geborgen blijven in God en zijn liefde?
Deze teksten en suggestie zijn genomen uit de ‘Handreikingen voor liturgie voor de zon- en feestdagen’ van Berne Media. In deze uitgave staan exegetische notities voor elke lezing en antwoordpsalm, een ‘kapstok’ voor de verkondiging, misteksten, voorbeden en diverse andere suggesties voor vieringen met gewijde of niet-gewijde voorganger. Voor meer informatie over de uitgave en een abonnement, zie de website van Berne Media.
