In onze rubriek ‘Vers voor de Zondag’ blikken we vooruit op de eucharistieviering van de aanstaande zondag (of feestdag): wat vertelt het Evangelie ons? Om wat voor thema draait deze viering? Wat zou je kunnen doen om dit te onderstrepen?
22e zondag door het jaar
Zuiver je hart
Met de pandemie COVID-19 op ons netvlies weten we allemaal dat de vele verordeningen die we in die maanden kregen van de overheid stonden of vielen met de innerlijke bereidheid om ze ook te volgen. De cijfers van de besmettingen stegen of daalden met hoe mensen de discipline konden opbrengen om zich in te houden bij alle contacten. Het gaat dus duidelijk om de innerlijke motivatie. Om het hart, zegt de Bijbel. Dat hart moet je gedurig zuiveren…
Exegetische notities Evangelie
Marcus 7,1-8.14-15.21-23
Marcus vertelt een scherp dispuut tussen de farizeeën en schriftgeleerden en Jezus. Het onderwerp is de vraag: wat is echte reinheid? Daarover lopen de meningen sterk uiteen. Natuurlijk staan er in de Tora vele voorschriften die wijzen op de uiterlijke reinheid. Maar die uiterlijke reinheid is altijd een uiting van innerlijke reinheid. En dat is waar Jezus op wijst. Hij maakt scherp duidelijk dat er veel uiterlijk vertoon is zonder dat er een basis voor is. En Hij drijft de zaak op de spits. Het scherpste deel ervan wordt niet gelezen, namelijk hoe iemand zijn ouders in de steek kan laten door dit gedrag. Maar ook vandaag blijft het andere overeind. Hij beschuldigt zijn dispuutgenoten ervan dat zij hun eigen overlevering uitspelen tegen het woord (gebod) van God (zie Markus hoofdstuk 7 vers 8). Vooral dit neemt Hij hen kwalijk. Hij volgt daarmee het spoor van vele profeten in hun commentaar op de Tora. Men leest wel – zo klinkt het bij vrijwel alle profeten – wat de Tora voorhoudt, maar doet in feite niet wat er staat. Ze laten het bij uiterlijk vertoon (of zoals Jesaja schrijft: men zingt wel vrome liedjes, maar handelt er niet naar). Aan het eind van dit dispuut keert Jezus zich naar de menigte die hen omringt. Hij houdt hen voor dat het niet om de buitenkant gaat, maar om de binnenkant. De grote reden is: wat van buiten komt, zal iemand niet onmiddellijk bezoedelen (onrein maken), maar wel al die boze gedachten (vers 21 tot 23) die van binnenuit komen. Daarmee zet Jezus heel de Tora op scherp. Hij leert de toehoorder en lezer op een indringende manier om de Tora zo te lezen dat men vooral naar zichzelf leert kijken. Hij dringt er bij allen op aan om vooral zichzelf te leren kennen. Wat speelt er zich allemaal in je geest af? Het zou goed zijn om psalm 15 nog een keer te bidden, maar dan met het volgende refrein: wie mag er bij Jezus te gast zijn?
Focus
Wie niet luistert, leert het woord van God niet kennen. Maar luisteren alleen is niet genoeg. Het is van groot belang het woord van God ook te doen. In het doen zoekt men een balans tussen wat men wel moet doen en wat men moet nalaten; de balans tussen goed doen en zich verzetten tegen het kwade. Op dat laatste attendeert Jezus ons vandaag in het bijzonder: let vooral op wat er zich allemaal in je binnenste afspeelt. En vraag je af: op welke manier durf ik bij Jezus te gast te zijn?
Suggestie: liturgische bloemschikking
Bij het thema ‘zuiveren’ passen witte lelies goed. De symbolische betekenis van lelies is zuiverheid en ook wit is de kleur van de zuiverheid. De lelie is ook symbool van maagdelijkheid en celibatair leven en past zo ook bij Johannes de Doper (die we doorgaans op 29 augustus gedenken), al is het voor hem geen veel voorkomend symbool.
Deze teksten en suggestie zijn genomen uit de ‘Handreikingen voor liturgie voor de zon- en feestdagen’ van Berne Media. In deze uitgave staan exegetische notities voor elke lezing en antwoordpsalm, een ‘kapstok’ voor de verkondiging, misteksten, voorbeden en diverse andere suggesties voor vieringen met gewijde of niet-gewijde voorganger. Voor meer informatie over de uitgave en een abonnement, zie de website van Berne Media.
