In een wereld met oneindig veel keuzemogelijkheden én waarin we weten dat we hard bezig zijn de schepping kapot te maken, lopen we tegen allerlei vragen aan. Zeker voor gelovigen is de vraag wat het ‘goede leven’ in onze hedendaagse context precies is, of zou kunnen zijn, essentieel. Het boek Eenvoudig leven. Bijbelstudies over het goede leven probeert onze ingewikkelde actualiteit en de Bijbel bij elkaar te brengen.
Het boek heeft een heldere structuur: in elk hoofdstuk staat een bepaald thema centraal: van bijvoorbeeld verwondering over de schepping en verlangen naar het goede tot vluchtroutes uit de crisis en plaatsing van de actualiteit in de grotere context van het christelijke toekomstperspectief (hoofdstuk 8: ‘Verwarring en verwachting). Aan de hand van Bijbelteksten wordt dat thema verder uitgewerkt; vervolgens wordt de link met de actualiteit gelegd, soms ook met een inspirerend praktijkverhaal, en sluit het hoofdstuk af met enkele opdrachten die je alleen of samen kunt doen. Er wordt daarbij ook veelvuldig verwezen naar allerlei bestaande ‘groene’ initiatieven.
Balans
Het lastige bij dit soort boeken is het vinden van de juiste balans: wordt er vooral ingezoomd op het Bijbelse, het religieuze, dan blijft het te zweverig. Wordt er andersom vooral aandacht besteed aan praktische groene tips, dan is het vooral een herhaling van de vele bestaande adviezen op dit gebied. Mijns inziens zijn de auteurs van Eenvoudig leven er echter goed in geslaagd de balans te vinden tussen het gelovige en het praktische aspect. En hoewel protestants ingestoken (voor de gemiddelde katholiek zal bijvoorbeeld de vraag of je ook mag genieten van Gods goede gaven, niet zo’n issue zijn) is het boek zeker ook geschikt voor katholieken en mensen van andere christelijke stromingen.
Echt lastige vragen
Persoonlijk vind ik met name de latere hoofdstukken interessant. Hierin worden namelijk de écht lastige vragen gesteld die in de seculiere discussie vaak voor het gemak worden overgeslagen: hoe kunnen we ontsnappen aan deze crisis? Kán dat eigenlijk nog wel? Is het eigenlijk wel aan ons? Enerzijds word je als gelovige ter verantwoording geroepen, anderzijds wordt het idee van de mensheid c.q. haar technologie die de aarde moet redden, wat gerelativeerd – zonder iets af te doen aan de verantwoordelijkheid die we natuurlijk wel degelijk hebben. Een verademing ten opzichte van al die berichten dat ‘we’ het helemaal zelf moeten doen.
De auteurs nemen de lezer mee in de achtergronden van de betreffende zienswijzen, en geven aan waar bepaalde valkuilen liggen: van lauwheid waarbij je eigenlijk niet wezenlijk verandert tot een soort zure radicalisering; van te veel vertrouwen op technische oplossingen (waarbij je, hoe handig, opnieuw weinig zelf hoeft te veranderen) tot een vorm van defaitisme waarbij je de schepping opgeeft terwijl God dat niet heeft gedaan.
Groepen
Al met al is Eenvoudig leven een zeer toegankelijk boek voor iedereen die er naar verlangt om zijn of haar geloof (meer) in praktijk te brengen. Het zet je aan het denken, zonder dat het belerend wordt.
Het boek leent zich zeker ook voor gebruik in gezinsverband of bijvoorbeeld kerkelijke kringen. Door het ruime aanbod aan opdrachten en zaken om verder over na te denken of door te praten, kun je het ‘programma’ ook gemakkelijk aanpassen aan de wensen en mogelijkheden van de betreffende groep. Door samen over deze thematiek te praten kun je van gedachten wisselen: zowel over het religieuze aspect als over de praktische invulling van dat goede, eenvoudige, groene leven.
Deze recensie verscheen eerder in Vieren, tijdschrift voor liturgie en spiritualiteit
Eenvoudig leven. Bijbelstudies over het goede leven | Sam Janse e.a. | 128 pagina’s | Kok boekencentrum
