In deze rubriek zetten we elke maand een plant of bloem centraal met symbolische betekenis. Overigens… symboliek is geen exacte wetenschap. De ene geeft de ene betekenis aan een bloem, de andere een heel andere. Ze veranderen ook in de tijd. Zeventiende-eeuwse bloemstillevens kennen andere symboliek dan de verborgen ‘liefdesboodschappen’ uit de preutse Victoriaanse tijd. Deze maand:
Engelwortel: Sint Michaël, Gabriël, Rafaël en andere (aarts-)engelen
Op 29 september valt het feest van de aartsengelen, op 2 oktober de gedachtenis van onze heilige engelbewaarders. In september dus een plant die past bij engelen: de engelwortel. Dankzij de naam kan dat niet missen. Hetzelfde geldt voor de latijnse naam: Angelica. Dat betekent letterlijk: engel. In Nederland komen twee soorten voor: gewone engelwortel en grote engelwortel. Deze laatste heet ook wel Aartsengelwortel (naar de Latijnse naam Angelica Archangelica – Engel Aartsengel, dus). Deze laatste past dus het beste qua naam, maar dikke kans dat hij eind september al is uitgebloeid. De gewone engelwortel (Angelica sylvestris, wat letterlijk Engel in het bos betekent, maar dat zegt meer over de vindplaats van de plant dan dat er ‘bosengelen’ zouden zijn) bloeit dan waarschijnlijk nog wel.
De engelwortel is een geneeskrachtige plant, veelal gebruikt bij spijsverteringsproblemen. De grote engelwortel heet in het Duits dan ook ‘Arznei-Engelwurz’ (Geneesmiddel-Engelwortel). Het is dan een kleine stap naar de bescherming die engelen, in het bijzonder onze engelbewaarders ons bieden.
Zowel de gewone als de grote engelwortel bloeit met roze (in het wild), gelige maar meestal witte ‘bloemschermen’. Dit past bij de liturgische kleur van de dag, maar ook bij engelen die vaak toch in het wit afgebeeld worden; onder meer omdat de Evangelisten de engel of engelen en bij Jezus’ graf als in ‘witte’ of ‘stralende’ gewaden omschrijven.
Er wordt wel beweerd dat de naam van de plant verwijst naar zijn zeer uitbundige bloeien. Het lijkt of de plant zijn uiterste best doet zich helemaal uit te rekken om zo de hemel te bereiken. Ze kan dan ook wel twee meter hoog worden.
Engelwortel
De engelwortel doet het goed in de tuin. Ze wil dan halfschaduw en geen boomwortels in de buurt. Meer zon kan, maar dan moet de boden wel wat vochtiger zijn. Het is een buitenplant, maar de bloeiende bloemschermen kun je een tijd goed houden in een vaas. Een prachtige uitbundige bloeier dus voor een bloemschikking rond de engelenfeesten. De zoete geur zal de neus ook mee laten genieten.
Pas wel op… de geneeskrachtige sappen kunnen huidirritatie en eczeem geven. Geen plantje om zonder handschoenen aan te pakken dus!
