In deze rubriek zetten we elke maand een plant of bloem centraal met symbolische betekenis. Overigens… symboliek is geen exacte wetenschap. De ene geeft de ene betekenis aan een bloem, de andere een heel andere. Ze veranderen ook in de tijd. Zeventiende-eeuwse bloemstillevens kennen andere symboliek dan de verborgen ‘liefdesboodschappen’ uit de preutse Victoriaanse tijd. Deze maand:
Zonnebloem: Sint Franciscus van Assisi
Op 4 oktober vieren we het feest van Sint Franciscus van Assisi. Wie een minderbroeder (of claris) een bloem van de maand laat schrijven kan in oktober verwachten dat hij (of zij) aandacht besteedt aan de zonnebloem. De zonnebloem is de bloem die verwijst naar Franciscus. Niet in de laatste plaats omdat de velden rond Assisi in deze tijd van het jaar vol staan met zonnebloemen.
Maar ook omdat de bloem zelf lijkt op de zon. Zo is het een verwijzing naar Franciscus’ Zonnelied, waarin hij de schepping oproept God te loven door zichzelf te zijn. De zonnebloem keert zich naar de zon. De zon is vaak een symbool voor Christus of God. De meer algemene betekenis van een zonnebloem is dan ook ‘gericht zijn op God’. En als Franciscus ergens toe oproept… is het wel ons te richten tot God (en dus onze Schepper te loven). Zelf wilde Franciscus Christus steeds meer navolgen en steeds meer gaan lijken op Christus. Uiteindelijk ontving hij zelfs – als eerste mens ooit – de stigmata, de kruiswonden van Jezus, in zijn lichaam gedrukt. Zo werd het hem gegund zelfs uiterlijk op Christus te gaan lijken. Dat zie je ook weer terug – ik schreef het al – op de zonnebloem zelf, die zelf lijkt op de zon.
Naar aanleiding van het vers uit het Johannesevangelie (8:12) ’Ik ben het licht der wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft’ staat de zonnebloem ook voor ‘navolging van Christus’ (ook hier komt Franciscus weer om de hoek) en voor de dag. Nu de dagen snel korter worden, kan een ‘dag’-symbool de angst voor de duisternis helpen verdrijven. In combinatie met een slaapbol (symbool van de nacht) staat de zonnebloem ook nog voor het goede (en de slaapbol voor het kwade). Tenslotte staat de zonnebloem ook voor de wereldse liefde. Kortom… hoeveel symboliek willen we hebben.
Zonnebloem
Het is wel altijd een beetje spannend of de zonnebloemen het in de tuin houden tot begin oktober. Dat is vrij laat… een steunstok helpt de zonnebloem zo mooi fier rechtop te blijven staan. Zet je de bloemen in een vaas, dan moet je er niet te veel water in doen, want dan kan de steel gaan schimmelen. Zeker de bladeren moeten het water niet raken (om dezelfde reden).
Nog een tip: mochten de zonnebloemen gaan hangen, giet dan een scheut heet water in de vaas… je zal ze zien opkikkeren.
